Geometric gardens, Herning, Jutland, Denmark, 1983
Of men
nu over onze villawijken heen vliegt of erin rond loopt en naar de tuinen
kijkt, wat men ziet is zeer monotoon. Het duurt lang voordat men iets tegenkomt
wat in de herinnering achterblijft; de tuinen zijn niet spannend. Er wordt
hierover geschreven in tuinbladen of op de tuinpagina's van de dagbladen.
Daarin staan dan voorbeelden van betere ontwerpen, maar die overtuigen evenmin.
Er staan geen of in ieder geval weinig concrete raadgevingen en aanwijzingen in
en het is ook niet verstandig te proberen een van de plannen klakkeloos toe te
passen in uw tuin.
De
essentiële zaken zijn goed begrijpen.
De
eerste heeft iets met eenvoud en beheersing te maken. Het belang hiervan kan
misschien worden toegelicht, namelijk dat men veel te veel wil op een klein
stuk grond. Villa-eigenaren willen blijkbaar elementen van een buitenplaats in
hun beperkte terrein persen, en dat gaat nu eenmaal niet. Simpel gezegd is het
verstandig zich op een klein stuk grond te beperken tot één van die elementen
uit de grote tuin en in bepaalde gevallen de tuin als één ruimte te zien.
Vanuit een zelfde gedachtegang zal een gepassioneerde plantenliefhebber zich
moeten beheersen. Doorgaans zal hij proberen zoveel mogelijk planten van alle
mogelijke soorten te bemachtigen. Hij zal echter veel meer plezier beleven
wanneer hij zich beperkt tot één soort en probeert een brede en interessante
verzameling op te bouwen. Dat is veel moeilijker, maar hoeveel plezier zal dit
niet opleveren? De mogelijkheden zijn talrijk:
- iris;
- geraniumsoorten als museum;
- voor diverse soorten aardbeien;
- geen tuin';
- statische ruimtes met louter
geschoren vormen en bomen;
- weinig inzet vragen van de eigenaar;
- … .
In de
tuin worden bepaalde elementen herhaald.
Op de eerste plaats
zijn dat wanden. Zij zijn in veel tuinen het meest wezenlijk. Tuin betekent in
de meeste talen een omheinde plek. Wanden kunnen hagen zijn, dat zijn
regelmatig geschoren planten en windsingels die slechts zo nu en dan worden
geschoren. Planten kunnen ook op veel andere manieren wanden vormen,
klimplanten kunnen bijvoorbeeld tegen een spalier groeien of houtachtige
planten kunnen tot iets dergelijks worden gevormd en zo zijn er zoveel andere
manieren. Wanden van dood materiaal in en rondom tuinen zijn zeer
aantrekkelijk. Hekwerken van houten twijgen zijn goed bruikbaar. Misschien zijn
die zo geliefd omdat zij weinig lijken te contrasteren met de beplanting, maar
dat is bij nadere beschouwing niet zondermeer een winstpunt. Het contrast
tussen levende en dode materialen levert vaak eenvoudigweg een trefzekere
esthetische waarde op. Gemetselde muren in en rondom een tuin zijn bijna het
mooiste wat men zich kan voorstellen. Hoe lieflijk is het niet wanneer bloemen
tegen een muur zijn aangeplant. Nu zijn gemetselde muren in ons land te duur,
in het bijzonder in het geval van 'standaardhuizen'. Maar er zijn andere typen
wanden die veel goedkoper zijn en bijna net zo goed. schuttingen Er zijn andere
vormen van wanden;
- aluminium;
- speciaal behandeld ijzer;
- kunststof;
- glas;
- samen gestampte klei;
- … .
De
vloer van de tuin kan eveneens op verschillende manieren opgevat worden.
Grastegels kennen de meeste mensen wel. Minder bekend zijn de mooie effecten
die kunnen worden bereikt met kort gemaaid en vrij groeiend gras. Er zijn twee
andere soorten vloeroppervlakken, die de moeite waard zijn om hier te noemen.
In bepaalde gevallen is open, losse grond zeer geschikt. En een echte tuinier
zal het aardige kunnen inzien van wat men een goed voorbereid zaaibed zou
kunnen noemen. Teelaarde van de juiste samenstelling is, na te zijn
gecultiveerd verre van te versmaden. Verder is het beter dat teelaarde afgedekt
wordt met een laagje bladaarde, gemaaid gras, takjes, delen van vaste planten
of wat men zo al op een composthoop gooit. Grind, gras en tegels zijn in de
mode. Maar toch, goed aangelegd grind levert iets voortreffelijks op, iets
prachtigs en bovendien is het vrij goedkoop. Maar met grind moet men wel een
aantal zaken in de gaten houden.
Men is
trots op de sierlijke lijnen in de tegelbestrating of de geraffineerde
plaatsing van de muren en de elegante trappen: dit is ook niet verwerpelijk,
maar als men terug kijkt is het altijd het simpele en het eenvoudige wat de
meeste vreugde schenkt en het beste resultaat geeft.
Men
heeft het over natuur en het natuurlijke en deze nogal vluchtige begrippen
worden gezien als bijzonder aantrekkelijk in relatie tot een tuin. Maar een
tuin is geen natuur; het is mensenwerk. Ik wil de tuin graag definiëren als een
verfijnde vorm van landbouw, een perfectionering van akkerbouw, tuinieren is
vermoedelijk ouder. Men beweert dat het onnatuurlijk is bomen te snoeien en te
knippen. In ieder geval tegen het begrip natuur. Maar dan is het ook
onnatuurlijk een boom te planten, onkruid te wieden, enzovoort. Die zienswijze
is onvruchtbaar. Misschien komt hij voort uit het feit dat wij hier in het
noorden nooit boomachtige planten hebben gekweekt. In de landen rond de
Middellandse Zee kweekt men sinds de dagen van Abraham wijn en olijven. Daar
moeten onze pantheïstische ideeën ronduit dom lijken. Ik geloof dat ook wij
hier in het noorden ons vrij moeten maken van dergelijke opvattingen.
