2 Tuinen van Jean Canneel-Claes / Two gardens of Jean-Canneel Claes

Tuin te Sint-Pieters-Woluwe

Tuin aan de Houtmarktstraat te Liedekerke

Tekeningen uit : 1947 - Huib Hoste - Bouwen op het platteland

Tentoonstelling & lezing in Brussel / Exhibition and lecture in Brussels

FORMS OF GARDENS

Tekeningen van Jean Canneel-Claes. Glyptotheek van Erik Dhont

Drawings by Jean Caneel-Claes. Plaster models by Erik Dhont

Link: www.bozar.com_Nl
         www.bozar.com_En
2 Tuinen van Jean Canneel-Claes/2 gardens of Jean-Canneel Claes

De filosofische betekenis van een tuin

Hoogmoed, nederigheid en bescheidenheid kunnen geassocieerd worden met plaatsen (leefwerelden):

    - nederigheid: de wilde natuur, het woud, de woeste bergen - waar de mens bedreigd wordt door hogere krachten

    - hoogmoed: de zuivere cultuur, het huis, de stad - waar de mens hoog boven de natuurkrachten torent

    - bescheidenheid: de natuur getemd en geordend door de cultuur, de tuin - waar de natuur haar gang gaat, maar de mens daar gebruik van maakt om zijn wensen te realiseren, binnen de grenzen aangegeven door de natuur.

Link: De filosofische betekenis van een tuin

Om te lezen in de tuin. / To read in the garden.

In Philosophy in the Garden, Damon Young explores one of literature's most intimate relationships: authors and their gardens. For some, the garden provided a retreat from workaday labour; for others, solitude's quiet counsel. For all, it played a philosophical role: giving their ideas a new life.

Philosophy in the Garden reveals the profound thoughts discovered in parks, backyards and pot-plants. It does not provide tips for mowing overgrown cooch grass, or mulching a dry Japanese maple. It is a philosophical companion to the garden's labours and joys. 

1966 _ C. Th. Sorensen _Over tuinarchitectuur

Het belang van eenvoud[1]

Geometric gardens, Herning, Jutland, Denmark, 1983

Of men nu over onze villawijken heen vliegt of erin rond loopt en naar de tuinen kijkt, wat men ziet is zeer monotoon. Het duurt lang voordat men iets tegenkomt wat in de herinnering achterblijft; de tuinen zijn niet spannend. Er wordt hierover geschreven in tuinbladen of op de tuinpagina's van de dagbladen. Daarin staan dan voorbeelden van betere ontwerpen, maar die overtuigen evenmin. Er staan geen of in ieder geval weinig concrete raadgevingen en aanwijzingen in en het is ook niet verstandig te proberen een van de plannen klakkeloos toe te passen in uw tuin.

De essentiële zaken zijn goed begrijpen.

De eerste heeft iets met eenvoud en beheersing te maken. Het belang hiervan kan misschien worden toegelicht, namelijk dat men veel te veel wil op een klein stuk grond. Villa-eigenaren willen blijkbaar elementen van een buitenplaats in hun beperkte terrein persen, en dat gaat nu eenmaal niet. Simpel gezegd is het verstandig zich op een klein stuk grond te beperken tot één van die elementen uit de grote tuin en in bepaalde gevallen de tuin als één ruimte te zien. Vanuit een zelfde gedachtegang zal een gepassioneerde plantenliefhebber zich moeten beheersen. Doorgaans zal hij proberen zoveel mogelijk planten van alle mogelijke soorten te bemachtigen. Hij zal echter veel meer plezier beleven wanneer hij zich beperkt tot één soort en probeert een brede en interessante verzameling op te bouwen. Dat is veel moeilijker, maar hoeveel plezier zal dit niet opleveren? De mogelijkheden zijn talrijk:

• iris;
• geraniumsoorten als museum;
• voor diverse soorten aardbeien;
• geen tuin';
• statische ruimtes met louter geschoren vormen en bomen;
• weinig inzet vragen van de eigenaar;
• … .

In de tuin  worden bepaalde elementen herhaald.

Op de eerste plaats zijn dat wanden. Zij zijn in veel tuinen het meest wezenlijk. Tuin betekent in de meeste talen een omheinde plek. Wanden kunnen hagen zijn, dat zijn regelmatig geschoren planten en windsingels die slechts zo nu en dan worden geschoren. Planten kunnen ook op veel andere manieren wanden vormen, klimplanten kunnen bijvoorbeeld tegen een spalier groeien of houtachtige planten kunnen tot iets dergelijks worden gevormd en zo zijn er zoveel andere manieren. Wanden van dood materiaal in en rondom tuinen zijn zeer aantrekkelijk. Hekwerken van houten twijgen zijn goed bruikbaar. Misschien zijn die zo geliefd omdat zij weinig lijken te contrasteren met de beplanting, maar dat is bij nadere beschouwing niet zondermeer een winstpunt. Het contrast tussen levende en dode materialen levert vaak eenvoudigweg een trefzekere esthetische waarde op. Gemetselde muren in en rondom een tuin zijn bijna het mooiste wat men zich kan voorstellen. Hoe lieflijk is het niet wanneer bloemen tegen een muur zijn aangeplant. Nu zijn gemetselde muren in ons land te duur, in het bijzonder in het geval van 'standaardhuizen'. Maar er zijn andere typen wanden die veel goedkoper zijn en bijna net zo goed. schuttingen Er zijn andere vormen van wanden;

• aluminium;
• speciaal behandeld ijzer;
• kunststof;
• glas;
• samen gestampte klei;
• … .

De vloer van de tuin kan eveneens op verschillende manieren opgevat worden. Grastegels kennen de meeste mensen wel. Minder bekend zijn de mooie effecten die kunnen worden bereikt met kort gemaaid en vrij groeiend gras. Er zijn twee andere soorten vloeroppervlakken, die de moeite waard zijn om hier te noemen. In bepaalde gevallen is open, losse grond zeer geschikt. En een echte tuinier zal het aardige kunnen inzien van wat men een goed voorbereid zaaibed zou kunnen noemen. Teelaarde van de juiste samenstelling is, na te zijn gecultiveerd verre van te versmaden. Verder is het beter dat teelaarde afgedekt wordt met een laagje bladaarde, gemaaid gras, takjes, delen van vaste planten of wat men zo al op een composthoop gooit. Grind, gras en tegels zijn in de mode. Maar toch, goed aangelegd grind levert iets voortreffelijks op, iets prachtigs en bovendien is het vrij goedkoop. Maar met grind moet men wel een aantal zaken in de gaten houden.

Men is trots op de sierlijke lijnen in de tegelbestrating of de geraffineerde plaatsing van de muren en de elegante trappen: dit is ook niet verwerpelijk, maar als men terug kijkt is het altijd het simpele en het eenvoudige wat de meeste vreugde schenkt en het beste resultaat geeft.

Men heeft het over natuur en het natuurlijke en deze nogal vluchtige begrippen worden gezien als bijzonder aantrekkelijk in relatie tot een tuin. Maar een tuin is geen natuur; het is mensenwerk. Ik wil de tuin graag definiëren als een verfijnde vorm van landbouw, een perfectionering van akkerbouw, tuinieren is vermoedelijk ouder. Men beweert dat het onnatuurlijk is bomen te snoeien en te knippen. In ieder geval tegen het begrip natuur. Maar dan is het ook onnatuurlijk een boom te planten, onkruid te wieden, enzovoort. Die zienswijze is onvruchtbaar. Misschien komt hij voort uit het feit dat wij hier in het noorden nooit boomachtige planten hebben gekweekt. In de landen rond de Middellandse Zee kweekt men sinds de dagen van Abraham wijn en olijven. Daar moeten onze pantheïstische ideeën ronduit dom lijken. Ik geloof dat ook wij hier in het noorden ons vrij moeten maken van dergelijke opvattingen.

---

[1] C. Th. Sorensen,39 Tuinplannen, ongewone tuinen voor een gewoon huis,uitg. Blaauwdruk, Wageningen, 1999, p IX - XI